نشانه های وقوع قیامت

روز قیامت یا یوم الساعه، بر اساس تعالیم دینی روزی است که تمام آدمیان به امر و اراده پروردگار عالم برای حسابرسی اعمال و کرداری که در دنیا انجام داده بودند در محضر پروردگار جهانیان حاضر می‌شوند. این رخداد بزرگ ناگهانی اتفاق می افتد و جز خداوند متعال هیچ کس از زمان وقوع آن با خبر نمی باشد.

قبل از روز جزا یا رستاخیز (همان روز قیامت) وقایع و رخدادهای عجیب، شگفت انگیز و هولناکی در جهان اتفاق می افتند که نشانه های نزدیک بودن روز قیامت می باشند.

در این مطلب به بررسی قیامت و نشانه های وقوع آن که در قرآن کریم به آن ها اشاره شده است خواهیم پرداخت.

برخی از نشانه های وقوع قیامت در قرآن کریم

• برآمدن آفتاب از مغرب

طلوع خورشید از سمت مغرب از نشانه های قیامت و روز جزا است. در گذشته اندیشمندان حوزه نجوم، برآمدن آفتاب از سمت غرب را امری ناممکن و محال می دانستند در حالی که مفسران آیات قرآن بر اساس معنا و مفهوم آن ها این امر را ممکن و عادی می دانند که از نظر عقلی غیر ممکن است به همین دلیل این رخداد می تواند متعلق قدرت الهی قرار گیرد.

با پیشرفت علم و تکنولوژی نظرات علمی جدیدی درباره حرکت وضعی زمین و سیاره ها بیان شده اند و اندیشمندان تبدیل حرکت زمین و یا عوض شدن قطب های شمال و جنوب را به صورت جزئی یا ناگهانی و یکباره را امری غیر محال دانسته اند.

البته تمام چیزهایی که گفته شد زمانی درست است که تعبیر برآمدن خورشید از مغرب رمز و یا اشاره ای به رمز و رازی از رموز حقایق نباشد [1].

برخی طلوع را سه شبانه روز و برخی طلوع خورشید از مغرب را تنها یک بار می دانند [2]. برخی نیز گفته اند پس از این اتفاق زمان توبه تمام شده و بساط تکلیف برچیده خواهد شد [3]، در برخی از منابع روایی نیز به نقل از پیامبر اکرم (ص) آمده که بعد از این طلوع انسان ها به مدت 120 سال زندگی خواهند کرد. [4]

• پدیدار شدن دودی در آسمان

«فَارتَقِب یَومَ تَأتِی السَّماءُ بِدُخان مُبین [5]»، برخی از مفسران قرآن کریم این آیه را ناظر بر یکی از نشانه های وقوع قیامت یا همان اشراط الساعه می دانند [6] و بیان کرده اند که معنا و مفهوم عبارت «دخان مبین» دود غلیظی می باشد که در زمان آغاز قیامت کل آسمان را فرا می گیرد و شروع عذاب دردناک خداوند برای ظالمان و ستمکاران است [7].

در روایتی از پیامبر (ص) درباره این آیه از سوره دخان آمده است: این دود میان مشرق و مغرب را پُر می کند و به مدت 40 شبانه روز خواهد ماند و به دلیل وجود آن حالتی همانند زکام به مومن دست می دهد و کافر نیز همانند مست ها شده و دود از بینی او، گوشهایش و پشت او بیرون می آید [8].

البته برخی مفسران این آیه را مربوط به عذاب مشرکان در دوران زندگی رسول خدا (ص) دانسته اند [9].

• دمیدن اسرافیل در صور

دمیدن صور توسط اسرافیل یا همان نفخه مرگ یکی از علائم وقوع قیامت است که با رخ دادن آن تمام جانداران جهان هستی می میرند [10]. طبق آیات 13 و 14 سوره حاقه نفخ در صور قبل از در هم کوبیده شدن کوه ها و زمین است.

• تاریکی مهر و ماه و ستارگان

در آیات نورانی قرآن کریم به تاریک شدن خورشید [11] و جمع شدن ماه و خورشید [12] که به گفته برخی از مفسران به معنای تاریک شدن آن ها است و تاریک شدن ستارگان (در سوره های تکویر، مرسلات و انفطار از تاریک و بی نور شدن ستارگان سخن به میان آمده است) اشاره شده است. دانشمندان تایید کرده اند که با گذر زمان انرژی ستارگان تحلیل رفته و در نهایت خاموش می شوند [13] اما علم محدود بشر توانایی تعیین زمان برای تاریک شدن آن ها را ندارد.

• شکافته شدن کرات آسمانی

در برخی از آیات همچون آیه 9 سوره مبارکه طور «یَومَ تَمورُ السَّماءُ مَورا» خداوند به شکافته شدن آسمان (آسمان در این آیه ها، کرات آسمانی هستند [14]) قبل از روز جزا اشاره نموده است.

• گداخته شدن آسمان همچون فلز

در آیه 8 سوره معارج یکی از نشانه های وقوع قیامت را گداخته شدن آسمان بیان کرده است. احتمال می رود که گداخته شدن آسمان در آن زمان به دلیل حرکت و چرخش بسیار شدید آن خواهد بود.

• زلزله مهیب

گفته شده است که قبل از روز رستاخیز زلزله ای بزرگ و مهیب کل زمین را خواهد لرزاند طوری که تمام آنچه که در دل خود دارد از جمله باقیمانده اجساد اموات، را به بیرون خواهد انداخت (در سوره مبارکه زلزال درباره این واقعه عظیم سخن گفته شده است). این رخداد آنقدر بزرگ است که هر شیر دهنده ای از فرزند شیرخواره خود غافل شده و هر که آبستن است بار خود را بر زمین خواهد گذاشت و تمام مردم چنان افراد مست به نظر خواهند آمد.

منابع:

[1] المیزان، ج 7، ص 391

[2] روح المعانی، مج 5، ج 8، ص 94

[3] مجمع البیان، ج 4، ص 599

[4] روح المعانی، مج5، ج 8، ص 94

[5] سوره دخان، آیه 10

[6] جامع البیان، مج 13، ج 25، ص 146

[7] تفسیر نمونه، ج21، ص 163

[8] الدار المنثور، ج 7، ص 408

[9] مجمع البیان، ج 9، ص 94

[10] سوره زمر، آیه 68

[11] تکویر، آیه 1

[12] قیامت، آیه 9

[13] از کهکشان تا انسان، ص 348

[14] پیام قرآن، ج 6، ص 36

سایت موسسه معراج النبی

 

• تلاوت ترتیل آیه 10 سوره دخان – استاد مصطفی اسماعیل