سوره مبارکه الرحمن همانند دیگر سوره های قرآن فضیلت ها، آثار و برکات زیادی دارد و با خواندن و تدبر در آیه های آن می توان به آموزه ها و معارف نهفته در این سوره دست یافت. در این مطلب میخواهیم شما را با خواص و فضیلت سوره الرحمن آشنا کنیم.
سوره الرحمن، عروس قرآن
سوره مبارکه الرحمن پنجاه و پنجمین سوره مصحف شریف است که در جزء بیست و هفت قرآن قرار دارد و از 78 آیه تشکیل شده است. این سوره از لحاظ ترتیب نزول، 97 مین سوره ای است که بر قلب پاک رسول خدا (ص) نازل شده است. درباره مکی یا مدنی بودن این سوره اختلافاتی فراوانی وجود دارد و برخی محل نزول این سوره را شهر مکه و برخی مدینه دانسته اند.
در این سوره که به دلیل مفاهیم بسیار زیبای آن به عروس قرآن معروف شده است، خداوند متعال درباره تعلیم و آموزش قرآن کریم، خلقت انسان، نعمات آسمانی و زمینی همچون خورشید، ماه، ستارگان، گل و گیاه، میوه ها، خلقت جن، نعمت های الهی موجود در دریاها و تلاقی نکردن دو دریای شور و شیرین سخن گفته است. همچنین در این سوره به برپایی قیامت، حساب و کتاب، عذاب آخروی و برخی از نعمات مهم بهشتی چون باغ ها، میوه ها و همسران زیبا و با وفا اشاره شده است.
نام دیگر سوره الرحمن به دلیل برشمردن نعمات بی حد و اندازه که خدا برای انسان ها قرار داده است، «آلاء» یعنی نعمت ها می باشد.
شأن نزول سوره الرحمن
برخی شأن نزول این سوره را پاسخ به سوال مشرکان قریش پس از نزول آیه 60 سوره فرقان می دانند. در واقع پس از آن که در این آیه « وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمنِ قالُوا وَ مَا الرَّحْمنُ أَ نَسْجُدُ لِما تَأْمُرُنا وَ زادَهُمْ نُفُوراً» به سجده برای خدای رحمان امر شده است آن ها گفتند که رحمان چیست؟ (از واژه کیست استفاده نکردند که این مطلب هدف کفار در تحقیر ذات پاک و مقدس الهی را می رساند) و خدای متعال در جواب آن ها سوره مبارکه الرحمن را نازل کرد.
برخی نیز طبق روایتی از امام صادق (ع) بر این باور هستند که شأن نزول سوره الرحمن اهل بیت علیهم السلام می باشند.
فضیلت، آثار و برکات سوره مبارکه الرحمن
سوره مبارکه الرحمن از پر فضیلت ترین سوره های قرآن کریم است که در احادیث و روایات زیادی برای سهل و آسان شدن کارها، محفوط ماندن از بلا، درمان بیماری ها و … به خواندن، نوشتن و همراه داشتن آن سفارش فراوانی شده است.
در این بخش برخی از برکات و فضائل سوره الرحمن برای شما آورده شده اند.
- پیامبر اکرم (ص) برای آسان شدن امور و کارها توصیه کرده است که سوره الرحمن را نوشته و همیشه همراه خود داشته باشید.
- امام صادق(ع) نیز همراه داشتن سوره مبارکه الرحمن را برای شخصی که مبتلا به چشم درد است توصیه کرده همچنین نوشتن سوره الرحمن در ظرفی و نوشیدن آب از آن ظرف برای بهتر شدن بیماری هایی مانند: طحال، درد قلب و صرح مفید می داند.
- برای آسان شدن زایمان و وضع حمل سفارش شده زن باردار آیه های 31 و 32 سوره الرحمن را نوشته و بر پشت خود ببندد تا ان شا الله زایمان برایش آسان گردد.
درباره تلاوت این سوره نیز احادیث و روایات زیادی آمده است:
- امام صادق (ع) می فرمایند: هرگاه شخصی سوره مبارکه الرحمن را تلاوت نماید خداوند بزرگ و بلند مرتبه فرشته ای را برای مصون ماندن آن شخص مامور می کند [1].
- رسول خدا (ص) درباره تلاوت آیات شریفه سوره الرحمن می فرماید: هر کس سوره مبارکه الرحمن را با حضور قلب و ایمان تلاوت نماید خدای متعال بر ضعف و ناتوانی او رحم خواهد کرد.
- خواندن مستمر سوره الرحمن برای ایجاد مودت و علاقه شدید بین زن و شوهر سفارش شده است. در حقیقت اگر که زنی با همسر خویش اختلاف دارد خواندن مستمر این سوره باعث می گردد که شوهر او علاقه شدیدی به وی پیدا کند.
- طبق گفته ها و احادیث امام صادق (ع)، اگر که فردی سوره الرحمن و سوره مبارکه حشر را در هنگام عصر قرائت کند خدای قادر و متعال فرشته ای را برای محافظت از منزل آن شخص تا صبح روز بعد مامور می کند.
- در حدیثی دیگر امام جعفر صادق(ع) درباره فضیلت سوره الرحمن می فرمایند: هر کس بعد از تلاوت سوره مبارکه الرحمن بمیرد، اجر شهید را خواهد داشت.
[1] مجمع البیان، جلد9، ص 195
- تلاوت مجلسی سوره الرحمن – استاد عبدالباسط