نگاه به نامحرم یکی از مسائل و موضوعات مهمی است که در قرآن کریم و بالطبع کلام معصومین (ع) به آن اشاره شده است. این موضوع که به عنوان یکی از رذائل اخلاقی شناخته می‌شود سبب به گناه افتادن فرد و سست شدن ایمان او می‌گردد. در واقع چشم آدمی یکی از راه‌های کسب اطلاعات از دنیای خارجی و ثبت و ضبط آن‌ها در درون خویش برای بهره‌گیری درست از آن‌ها در جهت درست است اما برخی اوقات از طریق چشم اطلاعات نادرست و اشتباهی دریافت می‌گردند که نه تنها سودمند نیستند بلکه آفت‌هایی برای روح و روان آدمی‌اند. چشم چرانی یا نگاه به نامحرم از جمله این اطلاعات نادرست است که باعث ایجاد اضطراب و حسرت (به سبب نائل نیامدن به خواسته و امیال خویش)، فراموش کردن حق تعالی و تضعیف ایمان می‌شود و مقدمه‌ای برای انجام گناهان عظیمی چون زنا می‌باشد. به همین سبب است که باید مراقب چشم و نگاه بوده و از دید زدن نامحرمان حذر نمود. در این مطلب احادیث روایات شده از معصومین علیه السلام در این باره را برای استفاده شما عزیزان قرار داده‌ایم.
احادیثی از رسول خدا (ص) درباره نگاه به نامحرم
- مَن مَلَأَ مِنِ امرأهٍ حراماً حَشاهما الله عزّوجلّ یوم القیامه بمسامیرَ مِن نارٍ و حشاهما ناراً حتی یَقضیَ بین الناس ثم یُؤمَر به إلی النار. [۱]
هر آنکس که چشمان خویش را از نگاه به نامحرم (نگاه حرام به زن) پر کند، خداوند عز و جل در روز قیامت چشمانش را با میخ‌هایی از آتش پر نموده و مملو از آتش می‌کند تا آن هنگام که حسابرسی مردم پایان یابد، آن‌گاه دستور می‌دهد که او را به سوی جهنم ببرند.
- لکلِّ عُضوٍ حظٌّ من الزنا فالعینُ زناه النَّظر [۲].
برای هر یک از اعضای بدن نصیبی از زنا است و زنای چشم، نگاه (نگاه به نامحرم) می‌باشد.
- إیّاکم و فضولَ النظر فإنّهُ یَبذُر الهوی و یُولِدُ الغفله [۳]
از نگاه‌های بسیار و بدون سود (هرز چشمی) پرهیز کنید چرا که بذر هوس را در دل می‌کارد و سبب غفلت می‌گردد.
- من مَلَأ عینَه من حرامٍ مَلأَ اللهُ عینَه یومَ القیامهِ من النار إلاّ أن یتوب و یَرجِعَ [۴].
فردی که چشم خویش را با نگاه حرام پر نماید خداوند متعال در روز قیامت چشمش را با آتش پر خواهد نمود مگر اینکه توبه نموده و بازگردد.
- غَضُّوا أبصارَکم تَرَونَ العجائب [۵].
چشمان خویش را ببندید (از حرام) تا شگفتی‌ها را مشاهده کنید.
- مَن اطَّلَعَ فی بَیتِ جارِهِ فنَظَرَ إلى عَورَهِ رجُلٍ أو شَعرِ امرأهٍ أو شَیءٍ مِن جَسَدِها، کانَ حَقّا علَى اللّه ِ أن یُدخِلَهُ النّارَ مَع المُنافِقینَ الّذینَ کانوا یَتَّبِعونَ عَوراتِ النّاسِ فی الدُّنیا ، و لا یَخرُجُ مِن الدُّنیا حتّى یَفضَحَهُ اللّه ُ و یُبدیَ للنّاسِ عَورَتَهُ فی الآخِرَهِ [۶].
هر آن‌که به خانه همسایه خویش نگاه بیندازد (سَرَک بکشد) و به عورت مردی یا موی زنی و یا بخشی از بدن او نظر کند بر خداوند است که او را با منافقینی که در این دنیا به دنبال عیوب مردم‌اند، به جهنم وارد کند و از دنیا نمی‌رود تا زمانی که خداوند او را رسوا کرده و در آخرت زشتی‌هایش را برای مردم نمایان سازد.
نگاه به نامحرم در کلام معصومین (ع)
امام علی (ع)
- مَن نَظَرَ بعینِ هواه إفتَتَنَ [۷].
هر آنکس که به چشم هوا و هوس بنگرد، در فتنه می‌افتد.
- مَن أطلق طرفَه کثر أسَفُهُ [۸].
هر آنکس که چشم خویش را رها سازد و آزاد گذارد، اندوه او فزونی یابد.
- اذا رَأی أحَدُکُمُ امرَأَهً تُعجِبُهُ فَلیَأتِ أهلَهُ؛ فَإِنَّ عِندَ أهلِهِ مِثلَ ما رَأی، ولا یَجعَلَنَّ لِلشَّیطانِ إلی قَلبِهِ سَبیلاً، وَلیَصرِف بَصَرَهُ عَنها، فَإِن لَم تَکُن لَهُ زَوجَهٌ فَلیُصَلِّ رَکعَتَینِ ویَحمَدُ اللّه َ کَثیراً، ویُصَلّی عَلَی النَّبِیِّ وآلِهِ صلی الله علیه و آله، ثُمَّ لیَسأَلِ اللّه َ مِن فَضلِهِ، فَإِنَّهُ یُبیحُ لَهُ بِرَأفَتِهِ ما یُغنیهِ [۹].
هر زمان که فردی از شما زنی را مشاهده نمود که از او خوشش آمد، به نزد همسر خود برود چون که همسرش همانی را دارد که دیده و طریقی به درون خویش برای شیطان باز ننماید و نگاه خویش را از آن زن بردارد و اگر که همسری ندارد دو رکعت نماز گزارده و حمد خداوند را فراوان گوید و بر پیامبر (ص) و آل او درود و سلام فرستد، سپس از فضل خداوند آن را میخواهد طلب نماید. به راستی که حق تعالی از روی مهربانی هر آنچه که او را بی نیاز نماید به او بخشد.
- لیس فی البدن شئٌ أقلُّ شکراً من العین فلا تُعطُوها سُؤلها فَتَشغَلَکم عن ذکر الله عزّوجلّ [۱۰].
در بدن آدمی عضوی کم شُکرتر (کم سپاس‌تر) از چشم وجود ندارد، پس نیاز و خواهش او را برطرف نکنید چرا که شما را از یاد خداوند متعال غافل نموده و باز می‌دارد.
حضرت زهرا (س)
- خیرٌ للنِّساء أن لا یَرَین الرجالَ و لا یراهنَّ الرجال [۱۱].
برترین چیز برای زنان آن است که به غیر ضرورت نامحرمان را نبینند و مردان نیز به آنان نگاه نکنند.
امام محمد باقر (ع)
- لَعَنَ رسول الله – صلّی الله علیه و آله – رجلاً ینظر إلی فَرْجِ امرأهٍ لا تحلُّ له. [۱۲]
پیامبر خدا (ص) لعن نمود مردی را که به عورت زنی که بر او حلال نیست (نامحرم) نگاه کند.
امام صادق (ع)
- النظرهُ بَعدَ النظرهِ تزرعُ فی القلب الشهوهَ و کفی بها لصاحبها فتنهً [۱۳].
نگاه پس از نگاه، دانه شهوت را در قلب می‌کارد و همین برای به فتنه کشیده شدن صاحب آن بس است.
- اَوَّلُ النَّظَرَهِ لَکَ وَ الثّانیَهُ عَلَیکَ وَ لا لَکَ وَ الثّالِثَهُ فیهَا الهَلاکُ [۱۴].
نگاه اول (نظر به نامحرم) برای تو و نگاه دوم بر علیه تو و به زیان تو می‌باشد و در نگاه سوم هلاکت است.
منابع:
[۱] بحار الانوار، ج۷۳، ص۳۶۶
[۲] بحار الانوار، ج۱۰۴، ص۳۸
[۳] همان، ج۷۲، ص۱۹۹
[۴] همان، ج۷۶، ص۳۳۴
[۵] همان، ج۱۰۴، ص۴۱
[۶] ثواب الاعمال:۳۳۲/۱
[۷] غرر الحکم، ص۳۶۸
[۸] بحار الانوار، ج۷۷، ص۲۸۶
[۹] الخصال، ص۶۳۷، ح۱۰
[۱۰] بحار الانوار، ج۱۰۴، ص۳۶
[۱۱] همان
[۱۲] وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۱۳۸
[۱۳] وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۱۳۹
[۱۴] من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۴۷۴، ح۴۶۵۸
- تلاوت ترتیل آیه ۳۰ سوره نور – عبدالرحمن سدیس
قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِکَ أَزْکَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ
به مؤمنان بگو چشمهای خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگیرند، و عفاف خود را حفظ کنند؛ این برای آنان پاکیزه‌تر است؛ خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است!